Cukier – pod jaką postacią znajdziemy go w żywności? cz. II

Producenci żywności doskonale wiedzą, że słowo „cukier” coraz częściej budzi niechęć. Co prawda nie odmawiamy sobie czekoladki lub ulubionego batonika, ale zwracamy uwagę, żeby wybierać te produkty, które są zdrowsze. Wszyscy chcemy być fit ;). Niestety zamiennik nie zawsze jest lepszy. Pod jakimi nazwami możemy znaleźć cukier? Który najlepiej wybrać.

Syrop klonowy

Dostarcza około 280 kcal w 100 g, czyli o 25% mniej niż cukier. W dużej ilości znajdziemy w nim sacharozę, dlatego też cechuje go wysoki indeks glikemiczny (około 65). Z tego powodu osoby mające problem z gospodarką cukrową (cukrzyca, insulinooporność), nadmierną masą ciała, PCOS lub kandydozą nie powinny go stosować. Znajdziemy w nim trochę witamin z grupy B oraz związków mineralnych (fosfor, mangan, magnez, wapń). Z tego powodu jest lepszym wyborem niż miód, cukier biały czy brązowy. Badania pokazują, że może on mieć dobry wpływ na hamowanie procesu kancerogenezy, zwłaszcza w przypadku nowotworu płuc i prostaty. Mówi się również o jego działaniu przeciwcukrzycowym, dzięki obecności kwasu abscysynowego. Stymuluje on wydzielanie insuliny, uwrażliwia komórki tłuszczowe na jej działanie, a także zwiększa jej wykorzystanie przez komórki mięśniowe. Niestety jego wysoki indeks glikemiczny skreśla go z listy wyboru dla osób z cukrzycą.

Ksylitol

Substancja słodząca z grupy polialkoholi (alkoholi wielowodorotlenowych). Inaczej nazywany cukrem brzozowym, ponieważ to z niej uzyskiwano go w największej ilości. Naturalnie występuje w wielu owocach i warzywach (śliwka, truskawki, kalafior). Wszystkie polialkohole mają taką samą wartość energetyczną i jest to ok. 2,4 kcal/1 g substancji. Ma zbliżoną słodkość do sacharozy, ale jest od niej prawie o połowę mniej kaloryczny. Charakteryzuje go także niski indeks glikemiczny (około 13), dlatego też poleca się go jako zamiennik cukru u osób chorujących na cukrzycę. Na jego korzyść przemawia niska kaloryczność, wolniejszy metabolizm w organizmie (bez udziału insuliny), wolniejsze opróżnianie żołądka oraz przeciwdziałanie zaparciom. Wykazuje korzystne działanie na mikroflorę, gdyż jest prebiotykiem (pożywka dla bakterii). Zmniejsza ryzyko występowania próchnicy oraz wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Do wad zalicza się jego drażniące działanie na przewód pokarmowy (przekroczenie ustalonej dawki 15 g – 3 łyżeczki – może mieć działanie przeczyszczające) oraz cenę produktu. Kilogram tego produktu to koszt około 30 zł.

Stewia

Słodka roślina pochodząca z rejonów Paragwaju i Brazylii. Jej suszone liście cechuje duża niska kaloryczność oraz wysoka wartość odżywcza. Liście w około 60% składają się z węglowodanów, 10% białka, około 19% błonnika pokarmowego oraz niewielką do 5% zawartością tłuszczów. Stewia bogata jest także w związki mineralne (takie jak potas, sód, magnez, fosfor), witaminę B2, C oraz kwas foliowy. Znajdziemy w niej również substancje antyodżywcze t.j. garbniki oraz kwas szczawiowy. Spożywane w nadmiernych ilościach mogą upośledzać wchłanianie innych składników odżywczych, np. wapnia. Swój słodki smak stewia zawdzięcza glikozydom stewiolowym. W największej ilości obecny w niej jest stewiozyd oraz rebaudiozyd A, który poza właściwościami słodzącymi, charakteryzuje lekko gorzki, lukrecjowy posmak. Są także od 250 do 450 razy słodsze od sacharozy. Stewia wykazuje działanie prozdrowotne. Najważniejsze z nich to zmniejszone wchłanianie glukozy w jelitach, obniżanie ciśnienia krwi, ochrona przed próchnicą, a także działanie antybakteryjne i przeciwzapalne. Nie wykazuje szkodliwego działania na organizm i jest bezpieczna w stosowaniu w dawce od 0 do 4 mg/kg masy ciała na dzień.

Erytrytol

Zaliczany do polioli, słodzik, który praktycznie nie posiada kalorii. Jego indeks glikemiczny wynosi 0, a w naszym organizmie praktycznie nie podlega procesom metabolicznym. Jego siła słodkości jest w 80% podobna do sacharozy. Naturalnie znajdziemy go w owocach i sosie sojowym. Bezpieczna dawka dla organizmu, która nie wywołuje niepożądanych dolegliwości to od 0,6 do 0,8 g/kg masy ciała. Badania pokazują, że erytrytol może zmniejszać ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego krwi. Z uwagi na korzystny wpływ na organizm, poleca się go jako zamiennik cukru u cukrzyków, a także u osób mających problemy z układem sercowo – naczyniowym.

Podsumowując, to jaki cukier powinniśmy wybrać do codziennego użytku zależy od celu, jaki chcemy uzyskać. Jeśli zależy nam na mniejszej kaloryczności najlepszym wyborem będzie stewia, erytrytol lub ksylitol. Jeśli chcemy ograniczyć ilość spożywanego cukru, najlepszym wyborem będzie całkowita rezygnacja z jego dodatku. Bezcukrowe słodziki mimo tego, że nie mają kaloryczności dalej dają nam wrażenie słodkości. Niektóre badania pokazują, że mimo iż nie zawierają w sobie cukru, to mogą powodować wydzielanie insuliny. W takim wypadku chyba lepszym wyborem będzie całkowita rezygnacja z nich.